De gemeente Beekdaelen heeft de mogelijkheid een vergunning te verlenen voor het plaatsen van zonnepanelen op erfgoed.

Hiervoor moet advies ingewonnen worden bij de Monumentencommissie. Om advisering voor iedereen inzichtelijk en gelijk te maken is er een adviesladder opgesteld. Deze adviesladder komt grotendeels overeen met de regels van de Rijksdienst van het Cultureel Erfgoed.

De adviesladder is bedoeld als richtinggevende leidraad voor (toekomstige) erfgoedeigenaren. Het doel is het bereiken van een zo groot mogelijke balans tussen het behoud van erfgoedwaarden en verduurzaming. Hierbij moeten de aanwezige erfgoedwaarden zo min mogelijk worden aangetast. In overleg met de aanvrager wordt geprobeerd om een zo "hoog" mogelijk resultaat langs de adviesladder te halen. Als een "hogere" plaatsing mogelijk is, is een "lagere" plaatsing niet wenselijk.

Advies blijft altijd maatwerk

Het plaatsen van zonnepanelen op erfgoed is altijd maatwerk. Zonnepanelen op erfgoed worden beoordeeld aan de hand van de adviesladder. Hierdoor wordt advies gegeven dat voor iedereen gelijk en goed afgewogen is. Maar, niet bij alle monumenten kunnen zonnepanelen geplaatst worden. Bij sommige monumenten kan plaatsing van zonnepanelen te veel invloed hebben op het pand zelf of de omgeving. Zowel een positief als negatief advies is altijd gemotiveerd waarbij de adviesladder richting geeft.

    Definities zoals bedoeld in deze adviesladder

    • Erfgoed: Gebouwen of gebouwdelen die zijn opgenomen in het gemeentelijk erfgoedregister (rijks- en gemeentelijke monumenten) op grond van de Erfgoedwet en de Erfgoedverordening.
    • Wettelijk kader, de vergunningplicht: Voor alle monumenten, en voor alle niet monumentale panden, gelegen in een beschermd dorpsgezicht waarbij een omgevingsvergunning en een advies van de Monumentencommissie wettelijk is voorgeschreven.

    De adviesladder voor zonnepanelen op of bij erfgoed

    Deze algemene basisvoorwaarden gelden altijd:

    • Matzwarte panelen zonder afwijkende randen of details toepassen (geen blauwe panelen).
    • Panelen in één rechthoekig vlak zonder onderbrekingen (orthogonaal) plaatsen zo laag mogelijk in dakvlak met 1 rij pannen afstand tot de gootlijn en minimaal 50 cm. afstand tot de zijdelingse dak begrenzing (geen verspringingen, geen open stroken, niet trapsgewijs en dergelijke).
    • Panelen plaatsen in consequente positie (staand óf liggend, geen combinatie van staand en liggend).
    • Plaatsing kan alleen als de bouwtechnische staat van het historisch materiaal dit toelaat. 
    • Er zijn geen constructieve voorzieningen of aanpassingen noodzakelijk om de bestaande constructie te versterken.
    • Panelen, bijbehorende installaties en kabel- en leidingwerk moeten altijd op reversibele wijze bevestigd zonder schade aan het monument.
    • Geen verwijdering of beschadiging van historisch materiaal (interieur elementen, gevelaanzichten en dergelijke).
    • In een monumentaal complex of ensemble één collectief paneelvlak (bijvoorbeeld in carré-boerderij met meerdere woningen geen versnippering van panelen over het complex).
    • Geen kap van waardevol groen ten behoeve van zonnepanelen en geen plaatsing in een cultuurhistorisch waardevolle tuin- of erfaanleg.
    • Opbrengst is alleen ten bate van het betreffende erfgoed of ensemble.
    • Geen plaatsing op daken van riet, zink, koper of leien.

    Locatie panelen volgens adviesladder

    Mits aantoonbaar aan deze basisvoorwaarden wordt voldaan, volgt de locatie van de panelen volgens de adviesladder (top-down):

    1. Panelen plaatsen achter het monument en niet op het monument zelf (plaatsen op niet monumentale gebouwen zoals schuren, bergingen, of achter op perceel als het bestemmingsplan dit toelaat). Dit is de meest inpasbare/ haalbare optie.

      Indien optie 1 aantoonbaar niet mogelijk is, volg dan de adviesladder verder van boven naar onder (2 tot 4). Ga steeds één optie lager wanneer de optie ervoor aantoonbaar niet mogelijk is.
       
    2. Panelen op het achtergevel dakvlak of de binnenhofzijde dakvlakken. Als deze niet zichtbaar zijn vanaf de openbare ruimte. Voor monumenten met veelzijdig zichtbare daken (de ‘landmarks’ in het landschap) geen panelen op zichtbare daken plaatsen.
    3. Panelen op het zijgevel dakvlak mits niet inzichtelijk en op zo groot mogelijke afstand van de openbare ruimte.
    4. Panelen op voorgevel dakvlak. Op de voorwaarde dat de staat van het historisch materiaal dit toelaat én als er aantoonbaar sprake is van zeer zorgvuldige vormgeving en plaatsing. Op rode pannen een voorkeur voor rode panelen (de enige uitzondering op de basisvoorwaarde van all-black panelen).

    Indieningsvereisten

    Wilt u zonnepanelen plaatsen op uw monument? Voor een goede en snelle beoordeling vraagt de Monumentencommissie om ten minste de volgende informatie te overleggen:

    • Legplan op schaal met maatvoering en exacte positionering van de panelen.
    • Technische omschrijving van het type paneel (kleur, vorm, afmeting, details).
    • Beschrijving van de plaatsing van omvormers en leidingen.
    • Omschrijving en foto’s van de dakbedekking (materiaal, type, leeftijd, kleur, technische staat).

    Heeft u vragen over deze adviesladder?

    Neem dan contact met ons op via gemeente@beekdaelen.nl of 088 450 2000 en vraag naar de adviseur Erfgoed.