Monument verbouwen, herstellen of onderhouden

U mag niet zomaar iets verbouwen of wijzigen aan een monument, maar er is vaak meer mogelijk dan u denkt.

Als uw pand is aangewezen als een monument betekent dat niet dat u niets meer mag veranderen of dat u alles in de ‘oude staat’ moet terugbrengen. Het betekent in ieder geval dat voor wijzigingen of beoogde plannen meestal een omgevingsvergunning nodig is om de bestaande waarden van uw monument te behouden.

Een omgevingsvergunning voor uw monument vraagt u online aan via het Omgevingsloket(externe link). Bij uw vergunningsaanvraag moet u uw werkzaamheden onderbouwen in een plan. Is de aanvraag complex, dan is het raadzaam om een Principeverzoek bij ons in te dienen. Zo’n principeverzoek heet ook wel conceptverzoek omgevingsvergunning. Uw plannen worden dan door ons beoordeeld op haalbaarheid en wenselijkheid. Een principeverzoek indienen kan online via het Omgevingsloket door een vergunningsaanvraag te doorlopen en dan op het einde te kiezen voor 'Conceptverzoek'.

Omgevingsloket(externe link)

Voordat u een vergunning aanvraagt

Verzamel voordat u een vergunning aanvraagt zoveel mogelijk informatie over uw monument. Bijvoorbeeld de bouwkundige staat van uw pand, een waardenstelling of bouwhistorisch onderzoek, het aanwijzingsbesluit uit het monumentenregister of meer informatie over de geschiedenis van uw pand uit bibliotheek of archief.

Wij raden u aan om vóórdat u een vergunning aanvraagt met een (restauratie)architect of bouwkundige te praten en u te laten informeren over wat kan en mag op basis van het bestemmingsplan. En over de algemene regels voor monumenten en wat er komt kijken bij het aanvragen van een omgevingsvergunning.

U heeft geen vergunning nodig bij klein onderhoud aan uw monument. Bijvoorbeeld het opnieuw schilderen van deuren in dezelfde kleur of een gebroken raam repareren met hetzelfde type glas. Meer informatie kunt u vinden op www.cultureelerfgoed.nl(externe link).

U wilt een monument wijzigen. Hieraan zijn regels verbonden. De wet- en regelgeving hiervoor is geregeld in de Omgevingswet (bij rijksmonumenten), de Erfgoedverordening Beekdaelen(externe link) (bij gemeentelijke monumenten) en het (tijdelijk) omgevingsplan van de gemeente Beekdaelen. De Omgevingswet en bijbehorende besluiten regelt de omgevingsvergunning.

Monument verduurzamen

Om monumenten te verduurzamen zonder technische schade of verlies van monumentale waarden, moet worden gezocht naar verantwoorde oplossingen die bij het gebouw passen. Dit is altijd maatwerk omdat ieder monument anders is. Voor verduurzaming van een monument is in de meeste gevallen een omgevingsvergunning nodig. De gemeente Beekdaelen heeft een adviesladder voor zonnepanelen op erfgoed opgesteld.

Neem bij vragen contact op

Voor vragen over monumenten en archeologie kunt u contact opnemen met een van de gemeentelijke adviseurs Erfgoed via gemeente@beekdaelen.nl of via het algemene telefoonnummer 088 450 2000.

Beschermde stads- en dorpsgezichten

Een beschermd stads- of dorpsgezicht(externe link) is een gebied in een stad of dorp met een bijzonder cultuurhistorisch karakter.

Voor panden binnen een beschermd stads- of dorpsgezicht gelden andere regels voor vergunningsvrij bouwen. Zo heeft u in een beschermd stads- of dorpsgezicht een omgevingsvergunning nodig voor wijzigingen aan de voorzijde of het naar openbaar toegankelijk gebied gekeerde zijde van een pand zoals bijvoorbeeld het vervangen van deur- of raamkozijnen, het aanbrengen van dakkapellen of dakramen, zonnepanelen en schotelantennes. Dit geldt zowel voor monumenten als niet-monumenten.

De gemeente Beekdaelen kent twee door het Rijk aangewezen beschermde stads- of dorpsgezichten: Amstenrade(externe link) en Terstraten(externe link).

Vergunning archeologisch monument

Een archeologisch monument is een terrein dat deel uitmaakt van ons cultureel erfgoed, omdat op of in de bodem resten, voorwerpen of andere historische sporen bewaard zijn gebleven. Het is verboden de bodem te verstoren in een archeologisch monument of een gebied waar archeologische vondsten worden verwacht op grond van vastgestelde archeologische verwachtingskaarten. U vraagt de vergunning voor een archeologisch monument aan bij de gemeente.

Monumentencommissie

De gemeente Beekdaelen is aangesloten bij de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit rayon Landelijk Parkstad. Deze Commissie verzorgt adviezen met betrekking tot wijzigingen van, aan of bij monumenten (gebouwd cultuurhistorisch erfgoed). Deze adviezen zijn wettelijk onderdeel van de afhandeling van omgevingsvergunningen voor monumenten, of zijn van belang bij wijziging van zogenaamde beeldbepalende panden indien als zodanig aangewezen in bestemmingsplannen.

De gemeente Beekdaelen is voorstander van adviesverzoek of informeel overleg met de Monumentencommissie in een vroeg stadium van planontwikkeling zodat formele vergunningsaanvragen geen vertraging zullen ondervinden. Indien gewenst kan een adviesverzoek door aanvrager of architect worden toegelicht. Een locatiebezoek is in overleg met de gemeente mogelijk; zie hiervoor de praktische informatie.

Vergaderschema 2024 voor de Dorpsbouwmeester/Welstand en Monumentencommissie

De Monumentencommissie vergadert op vaste data. Voor 2024 zijn de vergaderdata op de volgende woensdagen (monumentencommissie) en donderdagen (welstand):

woensdag 3 januari 2024
donderdag 11 januari 2024
donderdag 25 januari 2024
woensdag 31 januari 2024
donderdag 8 februari 2024
donderdag 22 februari 2024
woensdag 28 februari 2024
donderdag 7 maart 2024
donderdag 21 maart 2024
woensdag 27 maart 2024
donderdag 4 april 2024
donderdag 18 april 2024
woensdag 24 april 2024
donderdag 2 mei 2024
donderdag 16 mei 2024
woensdag 22 mei 2024
donderdag 30 mei 2024
donderdag 13 juni 2024
woensdag 19 juni 2024
donderdag 27 juni 2024
donderdag 11 juli 2024
woensdag 17 juli 2024
donderdag 25 juli 2024
donderdag 8 augustus 2024
woensdag 14 augustus 2024
donderdag 22 augustus 2024
donderdag 5 september 2024
woensdag 11 september 2024
donderdag 19 september 2024
donderdag 3 oktober 2024
woensdag 9 oktober 2024
donderdag 17 oktober 2024
donderdag 31 oktober 2024
woensdag 6 november 2024
donderdag 14 november 2024
donderdag 28 november 2024
woensdag 4 december 2024
donderdag 12 december 2024

Praktische informatie

Deze vergaderingen zijn, na afspraak, voor eenieder toegankelijk, onder voorbehoud dat aanvragers om privacy redenen een besloten adviesverzoek wensen voor te leggen. De adviezen van de Monumentencommissie worden ambtelijk genotuleerd en vastgesteld door de Monumentencommissie. De agenda en notulen zijn op aanvraag in te zien via de secretaris van de Dorpsbouwmeester en Monumentencommissie.

De agenda, locatie en tijdstip van de vergaderingen voor de Dorpsbouwmeester en de Monumentencommissie zijn, afhankelijk van het aantal adviesverzoeken en eventuele locatiebezoeken, op de dinsdag voorafgaand aan de vergaderdatum bekend bij de secretaris van de Dorpsbouwmeester en Monumentencommissie. Als er geen adviesverzoeken zijn, zal de vergadering niet doorgaan.

Voor het aanmelden van adviesverzoeken, en/of het bijwonen van de openbare vergadering kunt u telefonisch contact opnemen via 088 450 2000 en vragen naar de secretaris van de Dorpsbouwmeester en Monumentencommissie.

Subsidiemogelijkheden monumenten

De gemeente Beekdaelen kent momenteel geen subsidie voor monumenten. De gemeente kan u wel van inhoudelijk advies voorzien.

De Provincie Limburg en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed kennen wel subsidies voor cultureel erfgoed. Lees meer over de actuele subsidieregelingen van de Provincie Limburg(externe link). De Rijksdienst van het Cultureel Erfgoed kent de subsidie herbestemming(externe link), subsidie instandhouding rijksmonumenten(externe link), subsidie klinkend erfgoed(externe link) en de subsidie woonhuismonumenten(externe link).

Monumentenschildje voor uw monument

Voor eigenaren van een gemeentelijk, provinciaal of rijksmonument die graag een monumentenschildje op hun monument willen plaatsen, bestaat de mogelijkheid dit zelf te regelen via de ANWB. De ANWB maakt en levert emaille monumentenschildjes namens de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Een monumentenschildje kan worden aangeschaft via de website van de ANWB(externe link).

De kosten zijn vanaf ongeveer € 36,50 (incl. BTW, excl. verzendkosten, prijspeil 2023).

Voor het plaatsen van een dergelijk monumentenschildje is geen toestemming of vergunning van de gemeente nodig. Mocht u hier vragen over hebben, kunt u contact opnemen met een van de gemeentelijke adviseurs Erfgoed.